We kennen allemaal wel die ene vriend of vriendin die af en toe een week overleeft op 700 calorieën per dag omdat ze vlug enkele kilo’s willen verliezen. Dat noemen we een crashdieet en zoals de naam al impliceert, is dit gedoemd om te falen. Crash & burn !
Definitie
Een crashdieet is een zeer restrictief voedingsplan dat onhoudbaar is op lange termijn. Crashdiëten zijn er in verschillende vormen zoals het eten van zeer weinig calorieën, weinig eten in combinatie met extreem sporten of enkel vloeibaar voedsel innemen. Het gaat hier in essentie om het drastisch terugschrappen op de hoeveelheid calorieën die je op dagelijkse basis inneemt. De tijdsduur verschilt van dieet tot dieet, maar er wordt steeds gewerkt met een einddatum.
Ga je afvallen ? Zeker !
Ga je dit gewichtsverlies behouden op lange termijn? Neen.
Als je een crashdieet volgt, zal je waarschijnlijk merken dat je een aanzienlijke hoeveelheid gewicht verliest in de eerste week. Je calorie-inname zit onder je caloriebehoefte, wat zal leiden tot gewichtsafname.
Dit gewichtsverlies is echter geen blijvend vet- of gewichtsverlies. De oorspronkelijke daling in gewicht kan worden toegeschreven aan het verlies van watergewicht. Een caloriearm dieet laat het lichaam overtollig glycogeen, een type glucose dat overtollig vocht absorbeert in het lichaam, verbranden.
Glycogeen wordt opgeslagen met driemaal zijn gewicht in water. Als dit verbrand wordt, kan dat leiden tot een snel gewichtsverlies van 2 tot 2,5 kilogram. Zodra je een normaal voedingspatroon hervat, worden glycogeen en vocht snel hersteld stijgt het gewicht terug.
De meeste volgers van een crashdieet merken dat dit gewichtsverlies niet blijvend aanhoudt en uiteindelijk gevolgd wordt door een periode van gewichtstoename. Veel aanhangers van crashdiëten belanden zelfs uiteindelijk terug op al hun startgewicht, samen met enkele extra kilo’s. Dit staat bekend als het jojo-effect.
Metabolisme
Om alle lichaamsfuncties op een dagelijkse basis te ondersteunen, heeft je lichaam een bepaalde hoeveelheid energie nodig. Deze energie vormt de basishoeveelheid calorieën die je dagelijks dient op te nemen via voeding en drank. De snelheid waarmee je lichaam calorieën verbrandt, noemt men de stofwisseling.
Tijdens crashdiëten krijgt je lichaam bijzonder weinig calorieën binnen. Je lichaam gaat ervan uit dat je aan het verhongeren bent en gaat je lichaam beschermen, door minder calorieën te verbranden om alle noodzakelijke lichaamsfuncties uit te voeren. Je lichaam is niet zeker wanneer het weer gevoed gaat worden, dus het doet er alles aan om energie te besparen.
Je bent dus niet enkel minder calorieën aan het verbranden tijdens dagelijkse activiteiten (zoals verteren, staan en lopen), maar je gaat ook minder bewegen omdat je minder energie hebt. Je vetverbranding neemt dus af, wat je net wenst op te voeren om de hoeveelheid vetweefsel te verlagen.
Meer info omtrent de gevolgen voor jouw vetverbranding en metabolisme: Traag metabolisme & metabolische schade
Tekorten
Het langdurig volgen van een crashdieet kan leiden tot ernstig tekort van nutriënten. Crashdiëten verhogen het risico op:
- bloedarmoede door ijzertekort
- vitamine B12-tekort
- kalium- en natriumdeficiëntie
Kalium- en natriumdeficiëntie in het bijzonder zijn gevaarlijk. Deze elektrolyten worden gebruikt door het lichaam om een goede zenuw- en spierfunctie te verzekeren. Zij spelen een bijzonder belangrijke rol in het reguleren van de manier waarop je hart klopt. Als kalium- en natriumniveaus laag genoeg zijn, kan je lijden aan een hartaanval.
Schade aan vitale organen
Crashdiëten zijn zeer gevaarlijk voor je vitale organen, zoals het hart, de nieren, de lever en de hersenen. Om hun dagelijkse taken uit te voeren, rekenen je vitale organen op energie uit de inname van koolhydraten. Tijdens strenge crashdiëten is de koolhydraat- en calorie-inname vaak zo laag dat je organen niet genoeg energie kunnen halen uit deze bronnen. Als gevolg hiervan beginnen je organen spierweefsel te verbranden om voldoende energie te verkrijgen voor deze vitale functies.
“If you’re being very restrictive with calories, you’re not just burning your fat as fuel. You’re going to burn lean tissue, as well.” – Darcy Johannsen, Ph.D., R.D., assistant professor at Pennington Biomedical Research Center.
Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals:
- Leverfalen
- Nierfalen
- Hartaanval
- Beroerte
Hormoonbalans
Je niveaus van het hormoon ghreline gaan aanzienlijk omhoog wanneer je in hongermodus bent. Dit hormoon verhoogt je eetlust en zorgt ervoor dat je alles wilt eten. Dit is dus een vicieuze cirkel waaruit je niet geraakt.
Dankzij de afname van uw schildklierhormoon en epinefrine (beter bekend als het hormoon en de neurotransmitter adrenaline), ben je fysiek en mentaal uitgeput bent. Je gaat dus bij wijze van spreken moeten vechten om actief te blijven.
Osteoporose
Osteoporose is een aandoening die de botten in je lichaam zeer broos maakt. De botdichtheid verlaagt en dit leidt tot een verhoogd risico op botbreuken. Crashdiëten beperken ernstig de inname van calcium. Hierdoor begint het lichtaam calcium uit de botten te onttrekken, waardoor ze zeer kwetsbaar wotrden. Veel crashdiëters lijden aan botbreuken, vooral heupen en polsen, als gevolg van hun osteoporose.
— EnCORE Coaching – Personal trainer Waasland —