EnCORE Coaching - Detox / Cleanse: effectief of bedrog?

Detox/Cleanse

Commerciële detox-programma’s beweren schadelijke stoffen die zich in het lichaam ophopen, te elimineren (= ‘detox’) en jouw hele lichaam of specifieke organen te reinigen (= ‘cleanse’), meestal door middel van zeer restrictieve dieetprotocollen en eliminatiediëten.

Dit restrictief dieet wordt bovendien vaak gekoppeld aan een gamma aan supplementen om ons lichaam nog sneller te ontgiften van deze schadelijke stoffen, toxines genoemd. Daarnaast beloven enkele detoxes zelfs gewichtsverlies dankzij hun (natuurlijke) werking op het lichaam.

Laat me erop wijzen: om ontgift te worden, moet je eerst “vergiftigd” zijn en dat ben je waarschijnlijk niet. Strikt genomen zijn gifstoffen plantaardige of dierlijke stoffen die giftig zijn voor mensen. Voor veel detoxgoeroes omvatten ‘gifstoffen’ ook zware metalen en alles wat synthetisch is. Niet enkel gifstoffen (door de mens gemaakte gifstoffen, zoals verontreinigende stoffen of pesticiden), maar ook conserveermiddelen enzovoort.

Als je daadwerkelijk een overdosis van voorgeschreven medicijnen ingenomen hebt, per ongeluk wat rattengif gedronken hebt of een opeenhoping van zware metalen of pesticiden in jouw lichaam had, zou je daadwerkelijk ziek zijn en duidelijke symptomen hiervan vertonen.

Acute toxiciteit is namelijk een medisch noodgeval, waarbij jouw lichaam écht moeten reinigen met professionele medische hulp en niet aan de hand van sapjes. Zelfs chronische toxiciteit kan beter behandeld worden via een gezond en volwaardig voedingspatroon dan door een ernstig hypocalorisch dieet.

Onderzoek

Detoxes voor het verwijderen van gifstoffen (toxines) voor gezondheid en gewichtsbeheer: effectief of niet?

De meeste detoxprogramma’s zijn NIET getest op hun werkzaamheid of veiligheid en de meesten kunnen het zelfs niet eens worden over een definitie van ‘detox’ of op welke gifstoffen ze zich daadwerkelijk richten.

In een onderzoek uit 2015 probeerden Klein en Kiat deze vraag te beantwoorden.

De auteurs concludeerden dat “at present, there is no compelling evidence to support the use of detox for weight management or toxin elimination. Considering the financial costs of consumers, unsubstantiated claims and potential health risks or detox products, they should be discouraged by health professionals and subject to independent regulatory review and monitoring. It is hoped that this review will encourage systematic evaluations or commercial detox diets, so that an evidence base can be established to inform future legislation.”

De verleidelijke kracht van detoxes ligt volgens hen vermoedelijk in de belofte van zuivering en “boetedoening”. Het zou nuttig zijn voor toekomstige studies om de psychologische aspecten van detoxes te onderzoeken. Er bestaat geen twijfel dat aanhoudende gezonde voedingsgewoonten op de lange termijn van grotere waarde zijn dan de snelle zogenaamde oplossingen die aangeboden worden via detoxdiëten. Indien iemand jou tracht wijs te maken dat een detox de beste manier is om gezondheid en gewichtsverlies na te streven, kan je beter maar snel weglopen.

Als we rationeel nadenken, beseffen we dat een groentensapje ons lichaam niet op een magische manier zal reinigen. Maar de commerciële producten toch wel?

Naast bovengenoemd onderzoek, bleek uit een onderzoek uit 2009 dat niet één van de 15 bedrijven achter detox-supplementen enige vorm van bewijs kon leveren omtrent de werkzaamheid (of veiligheid) van de aangeboden producten. Erger nog, de bedrijven konden niet eens de toxines noemen die het doelwit waren van hun producten of het eens worden over een definitie voor het woord “detox”.

Het feit dat geen enkel bedrijf de te bestrijden toxines kan benoemen, laat zien hoe weinig effect deze “reinigende” middelen hebben. Om wetenschappelijk de doeltreffendheid van een behandeling te bepalen, moeten onderzoekers eerst het toxine identificeren om de opstapeling ervan in het lichaam nauwkeurig te kunnen meten.

Alleen dan kunnen ze de effecten van verschillende middelen onderzoeken en, als ze er een vinden die de aanwezigheid van het gifstof in kwestie beïnvloedt, een hypothese testen over het werkingsmechanisme.

Claim: detoxes helpen bij gewichtsverlies

Vanwaar dan de populariteit?

Het antwoord is: snel gewichtsverlies.
De manier waarop (bv. shakes, pillen, sapjes) is drievoudig: snel gewichtsverlies, verwijdering van ongezond voedsel en het placebo-effect.

GEWICHTSVERLIES

Gewichtsverlies is gebaseerd op een calorisch tekort (verbruik > inname). Weet je wat ook helpt om gewicht te verliezen?

Jezelf opsluiten op je kamer voor een week zonder eten
Kiezels eten (glutenvrije kiezels natuurlijk)
Een arm amputeren

Meer info: Calorisch deficit

Verminder jouw calorie-inname en bijkomstig jouw koolhydraatinname drastisch en je kunt jouw glycogeenvoorraden binnen 24 uur opgebruiken. Je verliest niet alleen het opgeslagen glycogeen, maar ook het bijbehorende water.

Om 1 gram glycogeen op te slaan, heb je ongeveer 3 gram water nodig. De gemiddelde man draagt 341-593 gram glycogeen in zijn lever en spieren, wat dus leidt tot ongeveer 1,4-2,4 kg gewichtsverlies.

Het resultaat? Spectaculair gewichtsverlies – op korte termijn.
Het verlies van enkele kilo’s kan jou doen geloven dat ‘detoxes’ werken. Het zou geweldig zijn als gewichtsverlies altijd vetverlies betekende.

Kanttekening: de energie voor het lichaam komt in de vorm van kilocalorieën, Als jouw detox/cleanse beweert jouw energieniveau te verhogen en het bevat 0 calorieën, dan is dit een leugen.

VERWIJDERING VAN ONGEZONDE VOEDING

Mensen die een detoxdieet volgen, eten mogelijks minder calorieën dan voordien én meer groenten en fruit (meer micronutriënten). Ze stoppen mogelijks ook met het consumeren van ongezonde voeding. Detoxes werken dus als eliminatiediëten.

Kanttekening: een eliminatiedieet is een dieet dat een voedingsmiddel of voedselgroep bant waarvan vermoed wordt dat het de gezondheid negatief kan beïnvloeden.

Natuurlijk ontgiftingssysteem

Hoewel veel bedrijven beweren dat hun detox-producten de nieuwste en beste manieren zijn om jouw systeem te reinigen, staat je op het punt het geheim te leren kennen achter het effectief ontgiften van jouw lichaam. Het heet…de lever en nieren.

Jouw lichaam heeft een ingebouwd ontgiftingssysteem. Jouw lever, nieren, longen en andere organen werken continu om schadelijke stoffen te verwijderen en uit te scheiden. Je lever zet bijvoorbeeld schadelijke chemicaliën om in goedaardige stoffen die worden uitgescheiden in de urine (via de nieren) of uitwerpselen (via de galblaas).

Door minder voedingsstoffen op te nemen die noodzakelijk zijn om deze functies uit te voeren, kan een detoxdieet het natuurlijke ontgiftingsproces van jouw lichaam belemmeren !

Claim: detoxes verwijderen gifstoffen uit het lichaam

Voorstanders van detoxes beweren dat ons huidige voedingspatroon en -industrie een ophoping van gifstoffen in het lichaam veroorzaken. En vergeet gluten niet. Gluten zijn het nieuwe kwaad en daarom is het dus meteen ook een gifstof. Wat is nu werkelijk het “toxine” dat je schade berokkent? Detox-kits en -behandelingen noemen de toxines die ze verwijderen nooit, omdat er nooit is aangetoond dat ze effectief toxines verwijderen.

Marketingclaims voor detox-behandelingen falen altijd om specifieke toxines te koppelen aan specifieke symptomen of ziekten. Dat is omdat ze dat niet kunnen. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat detox-behandelingen nuttige medische effecten hebben.

Als er geen voordeel is, is er dan een kans dan detoxes schade aanrichten?
Als het gaat om eenvoudige aanpassingen aan het dieet, is er weinig kans op schade. Het eten van meer quinoa en groenten en minder verwerkt en geraffineerd voedsel is een redelijk logisch voedingsadvies voor iedereen.

De term “detox” klopt niet

“Detox” is een legitieme medische term die omgevormd is naar een marketingstrategie, ontworpen om een niet-bestaande aandoening te behandelen. Echte ontgifting wordt niet besteld via een online website met alternatieve gezondheidsbehandelingen of samengesteld met ingrediënten uit jouw voorraadkast.

Werkelijke ontgifting wordt toegepast in ziekenhuizen onder levensbedreigende omstandigheden, meestal wanneer er gevaarlijke hoeveelheden drugs, alcohol of andere gifstoffen in het lichaam zijn. Dit zijn geen producten die je in een apotheek kunt kopen voor persoonlijk gebruik. Wat je gepromoot ziet als “detox”, is het gebruik van medische terminologie om de perceptie van wetenschappelijke legitimiteit te geven aan nutteloze producten.

Conclusie

Het bewijs ter ondersteuning van detox-diëten of -producten is onbestaande.

Jij (en jouw portefeuille) zijn beter af als je jouw natuurlijk ontgiftingssysteem in staat stelt om met “gifstoffen” om te gaan, ondersteund door een gezond dieet en actieve levensstijl. Als je ooit toch werkelijk vergiftigd, vertrouw je best op medische professionals en niet op commerciële reinigingsmiddelen.

— EnCORE Coaching – Personal trainer Lokeren —

Bronnen:

Detox / Cleanse: effectief of bedrog?