Ghreline & leptine : het honger- en verzadigingshormoon

Wat

Ghreline is een hormoon dat vooral afgescheiden wordt door de maagwand en dat de eetlust opwekt. De naam komt van growth hormone-releasing peptide. Ghreline zet de hypofyse aan om groeihormoon af te scheiden.

Werking

Opwekken eetlust

Ghreline is het enige bekende hormoon dat voedselinname stimuleert. De functie van dit hormoon is om het lichaam te laten weten dat het honger heeft, de eetlust op te wekken en dat er dus moet worden gegeten.

Wanneer je een maag leeg is, wordt het hormoon ghreline afgescheiden door de maagwand. Dit hormoon komt in de hypothalamus terecht via de bloedsomloop. De hypothalamus stimuleert vervolgens de eetlust. De gevoeligheid van insuline neemt af, wat de behoefte om te eten versterkt. Heb je gegeten, dan keert de hoeveelheid ghreline in je bloed terug naar een normaal niveau.

eetlust

Andere functies

Een andere taak van ghreline is het reguleren van je slaap. Ghreline leidt je door alle slaapfases heen. Na 90 minuten in je slaap maak je het meeste groeihormoon aan.

Uit onderzoek blijkt dat slaapgebrek door een verhoogde aanmaak van het hongerhormoon ghreline kan leiden tot zwaarlijvigheid. Een dergelijke hormoonverstoring zorgt voor minder wilskracht, meer eetlust en meer stress. Door een slaapgebrek daalt het energieniveau en eten compenseert dat.

Daarnaast zorgt het hormoon voor een efficiëntere opslag van vet en heeft invloed op de cognitieve functies.

Leptine

De tegenhanger van ghreline is leptine. Dit hormoon remt de eetlust en is een belangrijke component in de regulatie van energiehomeostase.  Leptine wordt afgescheiden door de vetcellen (adipocyten) – evenals de maag, het hart, de placenta en de skeletspieren – in directe correlatie met de lichaamsvetmassa en signaleert aan neuronen in de hersenen dat de vetopslag vol is.

Leptine is een hormoon dat twee primaire rollen vervult. Op vlak van metabolisme en gewichtsverlies, verhoogt (of verlaagt) leptine het energieverbruik, afhankelijk van de waargenomen beschikbaarheid van energie en het vermindert de eetlust. De afscheiding van leptine neemt dus toe wanneer de hoeveelheid vetweefsel toeneemt, wat aangeeft dat er voldoende energie in het lichaam opgeslagen is. Wanneer het lichaamsvetpercentage daalt, zullen leptineniveaus afnemen en de eetlust stimuleren. Op deze manier helpt leptine het lichaam om een gezond gewicht te handhaven.

Beide acties gebeuren eigenlijk in de hersenen, maar het is leptine dat de boodschap geeft aan de hersenen. Als de beschikbare energie laag is, daalt het energieverbruik en stijgt de eetlust.

Vetpercentage

De voornaamste functie van leptine is echter je lichaam beschermen tegen uithongeren. Tijdens jouw proces van diëten en afvallen zal leptine jouw vetopslag dus zien als een middel om te overleven. Je lichaamsvet is immers een uitstekende bron van warmte en energie, beide zeer waardevol als je last hebt van voedseltekort.

Iedere keer als jij dus op een dieet gaat en je te weinig calorieën tot je neemt, zakken je leptineniveaus naar een triest dieptepunt. Dit zal je vetverbranding drastisch laten zakken.

Jouw lichaam is zich namelijk niet bewust van jouw dromen om slank en fit te worden. Het enige waar het zich mee bezig houdt, is een gebrek aan voedingsinname en dat zet alle alarmbellen aan in jouw hersenen.

Komt er te veel leptine in je bloed, dan ontstaat een ongevoeligheid voor het hormoon, net als bij insuline. Meer vetopslag zorgt dan voor een nog grotere productie van leptine, maar je hongergevoel vermindert niet. Dit is een van de grootste oorzaken van obesitas in de westerse wereld. Bovendien gaat de verhoogde vetopslag gepaard met ontstekingsreacties in je lichaam, die de productie van leptine ontregelen.

Insuline

Insuline en leptine hebben een gecombineerd effect bij het onderdrukken van eetlust en de twee hormonen interageren in de hersenen om voedselinname te verminderen. Op vlak van vetopslag zijn de gevolgen van de werking van leptine en insuline omgekeerd – insuline slaat vet op (bij calorisch overschot) en leptine verbrandt vet.

Insuline is een andere indicator van de beschikbaarheid van energie. Insuline verhoogt de afscheiding van leptine in de vetcellen. Het lichaam veronderstelt dat, wanneer insuline in significante hoeveelheden aanwezig is, er net gegeten is. Als voedsel reeds beschikbaar is, hoeft het lichaam niet meer extra op te nemen, noch moet het energie sparen. Energie kan aangewend worden voor niet-essentiële lichaamsprocessen en activiteiten zoals sporten. Leptine gaat omhoog, vermindert de eetlust en verhoogt het energieverbruik.

Meer info over insuline: Blog insuline

Tips

De 4 stappen voor de optimale hormoonbalans

  • Slaap 8 uur: slaaptekort maakt extra ghreline aan. Daarnaast hindert slaaptekort je prefrontale cortex, waardoor je minder wilskracht ter beschikking hebt. Vergeet de snooze knop. Slaap zo lang mogelijk en kom direct het bed uit zodra die vervelende wekker gaat.
  • Eet eiwitten: koolhydraten (suikers, pasta, brood, rijst, aardappelen) verteren snel en laten daarna een lege maag achter. Een lege maag maakt direct ghreline aan. Eiwitten worden langzaam verteerd omdat het afbraakproces in je maag meer tijd en energie kost. Eet daarom dagelijks zeker 2 porties eiwitten (zoals eieren, vlees, vis) om hongergevoel te remmen
  • Koolhydraatgehalte van het dieet, misschien ook onafhankelijk van de toename van insuline, beïnvloedt ook leptineniveaus. Proteïnen verhogen ook leptine, maar (complexe) koolhydraten hebben het grootste effect.
  • Onderscheid breinhonger van echte honger: Als je door overgewicht bijna altijd honger hebt, ben je waarschijnlijk leptine-intolerant geworden. Het hongergevoel dat je ervaart is gebaseerd op een fout van je lichaam, dat denkt dat je echt honger hebt. Onderscheid breinhonger van echte honger. Zodra die eerste kilo’s er af gaan, zal ook je hormoonbalans herstellen.

— EnCORE Coaching – Personal coaching —

leptin-ghrelin-appetite-reg

Bronnen:

Geef een reactie

Wil je gezond afslanken?

Download onze gratis e-books

e-books vetverlies
Scroll naar boven